BORDO BULAMACI NEDİR? NASIL YAPILIR?

BORDO BULAMACI NEDİR? NASIL YAPILIR?

19. yüzyılda Avrupa’nın geleneksel şarap bölgelerindeki üzüm asmaları arasında değişik bağ hastalığı ortaya çıkmıştı. Dayanıksız asmalarda baş gösteren bu salgınlara, Amerikan orjinli bitki örnekleri olarak Avrupa’ya getirilen asmalar üzerinde taşınan zararlılar sebep oldu. 1847 yılında Amerika’dan getirilen yeni dünya asmaları süs amacıyla bahçe duvarlarına sardırılarak yetiştirilmeye başlamış, bu asmalarla birlikte külleme de gelerek, Avrupa asmalarına bulaşmıştı. 1852 de Leon de la Verge kükürt ile mücadele yöntemini geliştirdi. Bağcıların bazıları ise kükürt tasarrufu için Amerikan kütükleri getirip küllemeye karşı yeni denemelere başlaması esnasında 1861 yılında Toscana’lı bağcı Ridolfi ve 1866 yılında da Bordeaux’lu Lilineau Amerikan çubukları ithal edip bir bağ kurmuşlardır. Bu iki kişinin öncülüğü ile denenen bu yol Avrupa’ya Phylloxera vastatrix denilen asma bitine ve mildiyö hastalığına yeni yaşam alanı sağladı. Fransa’da 1 milyon hektar bağ yok olup sadece 1.5 milyon hektar kaldı.

Bağ mildiyösü hastalığının ardından, Bordeaux Üniversitesi botanik profesörü Pierre-Marie-Alexis Millardet Bordeaux bölgesindeki bağlarda görülen hastalıklar üzerinde çalışmaya başladı. Millardet diğer bütün asmalar enfekte olmasına rağmen yola yakın asmalarda mildiyö görülmediğini fark etti. Araştırmalarını bu yönde sürdürdüğünde, yoldan geçenlerin üzümleri yemesini önlemek için asmalara bakır sülfat ve kireç karışımı püskürtüldüğünü öğrendi. Bu uygulama hem görünüş ve hem de acı tadından dolayı izinsiz olarak üzüm yiyenler için caydırıcı idi. Bu durum Millardet’ın bu uygulamayla denemeler yapmasına sebep oldu. Millardet 1885 yılında çalışmalarını yayınlayarak bağ mildiyösüne karşı mücadele için bu karışımı tavsiye etti. Bu sebeple, Fransa’da Bordo bulamacının kullanımı Millardet-David tedavisi olarak da bilinmektedir. Bağ mildiyösünü önlediği keşfedilen mavi yeşil karışım, daha sonra ilaç olduğunu fark eden profesör nedeniyle Bordeaux yani bordo bulamacı adıyla tanınıyor. 

İçerisinde %98 bakır sülfat yani göztaşı bulunduran karışım bir de kireç içeriyor. Hem bakteriyel hem de fungal hastalıklara karşı koruma vadediyor. Sonbahar mevsiminde, hasat sonrasında ve ilkbahar aylarında çiçek gözleri uyanmadan kullanılıyor. Bu uygulamalar, bir sonraki yıl olabilecek potansiyel hastalıklara karşı ağaçları koruma altına alıyor. 


Etki Şekli

Bordo bulamacı etkisini, karışımın bakır iyonları (Cu²⁺) sayesinde gösterir. Bu iyonlar mantar sporlarındaki enzimlere etki ederek sporların çimlenmelerini önlerler. Bu, Bordeaux bulamacının fungal hastalıklar bulaşmadan önce kullanılması gerektiği anlamına gelir. Bu itibarla, Bordo bulamacı tedavi edici değil sadece koruyucu bir fungusit özelliğindedir.


* Çiçeklenmeyi birkaç gün geciktiriyor. Bu sayede don riskine karşı ağaçların dayanıklılığına katkı sağlıyor. 
* Yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında karaleke ve ateş yanıklığı hastalığına karşı koruyucudur.
* Sert çekirdekli meyve ağaçlarında ise bakteriyel kanser, yaprak delen, karaleke ve dal yanıklığı hastalığına karşı kullanılıyor. 
* Eriklerde cep hastalığı,
* Şeftalide yaprak kıvırcıklığı,
* Cevizde antraknoz ve yosunlaşmalara karşı kullanılıyor.
* Zeytinde görülen Armillaria kök çürüklüğü, Rosalinia kök çürüklüğü, Verticilium hastalığına ve Halkalı Lekeye karşı kullanılabiliyor.
* Bağlarda Mildiyö ve Ölü kol hastalıklarını önlüyor.
* Domatesde Mildiyö hastalığını önlüyor. 

Bordo Bulamacı Ne Zaman Uygulanır?

Bordo Bulamacını yılda iki defa bitkilerde kullanmakta fayda vardır. Sonbaharda yapraklar döküldüğünde ve ilkbaharda gözler uyanmaya başlamadan 1-2 hafta önce uygulanması ile sonraki yıl oluşabilecek bir çok hastalığa karşı koruma sağlar.

Bordo Bulamacı Nasıl Yapılır?

En eski geleneksel tarım ilacı olan bordro bulamacı, hazır halde zirai ilaç bayilerinden alınabileceği gibi bakır sülfat (göztaşı) ve sönmüş kirecin belirli oranlarda karışımıyla da elde edilebilir.

1 kilogram bordo bulamacı için gerekli malzemeler: 

• 1 kg göztaşı
• 1 kg sönmüş veya 0,5 Kg sönmemiş kireç 
• 1 adet 100 lt’lik kap 
• 1 adet 50 lt’lik kap 
• Süzmek için tülbent
• Karıştırmak için iki sopa 

Kapların plastik, ağaç fıçı, beton olması gerekiyor. Bordo bulamacı yapımında demir, saç, teneke gibi malzemeler kullanılamıyor. Bordo bulamacı hazırlanırken öncelikle göztaşı 50 litre su alan bir kapta eritiliyor. Kireç suda söndürülüyor veya sönmüş kireç seçiliyor, 100 litrelik fıçıya süzülerek aktarılıyor. Su ilave edilerek 50 litreye tamamlanıyor. İlk kapta hazırlanan 50 litrelik gözyaşı taşı solüsyonu, kireçli su üzerine yavaş yavaş dökülüyor. Yavaşça ve karıştırılarak yapılan işlemin ardından açık mavi bir bulamaç elde ediliyor. Bu oranlarla 1 kilogramlık bordo bulamacı yapılabiliyor. 

Bordo bulamacı hazırlarken ve kullanırken dikkat edilmesi gerekenler şöyle sıralanıyor: 

• Bulamaç yapılırken asla göztaşı üzerine kireçli su dökülmüyor. Her zaman göztaşı eritilmiş suyun yavaşça kireçli suya ilave edilmesi gerekiyor. 
• Sönmemiş kireç kullanılıyorsa muhakkak eritilip süzülmesi öneriliyor. Erimemiş bir taş, toprak veya kalıntı varsa çıkarılarak bir o kadar daha kireç eklenmesi ve yeniden eritilmesi gerekiyor. 
• Bordo bulamacı asla insektisit (böcek ilacı) ve fungisit (mantar ilacı) gibi ilaçlarla karıştırılmıyor. 
• Bordo bulamacı atılmasının ardından ilaçlama aletinin tamamen temizlenmesi tavsiye ediliyor. 
• Bulamacın yapıldığı gibi kullanılması önem arz ediyor. 
• Ekinlerde ve toprakta ihtiyaç fazlası element olmasına neden olabiliyor. Bu da toprağa ve ekine zarar veriyor. 
• Bakır sülfatın insan bünyesine zarar verebildiği biliniyor. Göz, cilt ve solunum sistemi ile temas, bedende tahrişe, zehirlenmelere, akciğer fibrozis gibi hastalıklara ve yaralanmalara neden olabiliyor.
• Uygulama esnasında maske, şapka, gözlük, tulum ve eldiven gibi koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.

 

 

Göztaşı ile bordo bulamacı arasındaki fark nedir?

Bordo bulamacı karışımı, %98 bakır sülfat, yani göztaşı içeriyor. Ayrıca karışımın içerisine belli oranda kireç de katılıyor. Açık mavi renk alan karışım, ideal çözelti formunu aldığında uygulamaya geçilebiliyor.

Bordo bulamacı formülü nedir?

Yüzde 1 oranında bordo bulamacı için 1000 gram göztaşı ve 0.500 gram sönmemiş kireç tercih ediliyor. Yüzde 1.5’luk bordo bulamacı için 1,500 gram göztaşı ve 0,750 gram sönmemiş kireç, yüzde 2’lik bordo bulamacı için  2,000 gram göztaşı ve 1,000  gram sönmemiş kireç kullanılıyor. Yüzde 3’lük bordo bulamacı hazırlamak için  3,000 gram göztaşı ve 1,500 gram sönmemiş kireç, yüzde 4’lük bordo bulamacı için  4,000 gram göztaşı ve 2,000 gram sönmemiş kireç, %5’lik bordo bulamacı için 5,000 gram göztaşı ve 2,500 G. sönmemiş kireç yeterli oluyor.

Bordo bulamacı nasıl kontrol edilir?

Bordo bulamacının iyi hazırlandığından emin olmak için turnusol kağıdı kullanılabiliyor. Kırmızı turnusol kağıdı karışıma batırıldığında maviye dönüyorsa bulamacın kıvamı doğru anlamına geliyor. Kırmızı renkte kalıyorsa, karışımın içine biraz daha kireçli su ilave edilmesi gerekiyor. Eğer turnusol kağıdı yoksa, 3-5 cm boyundaki parlak bir çivi kullanılıyor. Bulamacın içine batırılan parlak çivi, 5 dakika kadar bekletiliyor. Çivide esmer kırmızı bir leke varsa, biraz daha kireçli su ekleniyor. Eğer leke yoksa karışım kullanılabilir anlamına geliyor.